Iedereen kan het overkomen, maar niet iedereen overkomt het

Pleidooi.

“Iedereen kan het overkomen, maar niet iedereen overkomt het”, aldus schrijver dezes.

De kernvraag die mij voordat ik zelf in de fout ging, al jaren bezig houdt; ”Hoe kan het zijn dat mensen in staat zijn een handeling te verrichten die in strijd is met dat waar ze in essentie voor staan. Namelijk vrede nastreven, liefdevol in het leven staan en zorg dragen voor anderen vanuit de wetenschap dat als de ander het goed heeft jezelf ook goed gaat voelen. Zeker wanneer je daar een bijdrage aan hebt kunt leveren.

Een belangrijk aspect voor veel intermenselijke conflicten is de ongelijkheid in middelen bezit. Kennis, tijd en geld. Middelen die een mens in staat stelt vanuit een mate van onafhankelijkheid te leven en zichzelf te kunnen ontwikkelen. In relatie ten opzichte van anderen betekent dit concreet dat wanneer een mens volledig afhankelijk is van de kennis van de ander, tijd moet in leveren omdat de ander die tijd nodig heeft en afhankelijk is van het inkomen van de ander dit kan leiden tot frustratie en gevoel van minderwaardigheid bij hem die afhankelijk is. Tegelijkertijd moet diegene die de middelen wel bezit zich realiseren dat daar een bijzondere verantwoordelijkheid uit voortkomt ten opzichten van hen die dat niet heeft of hebben.

Een intermenselijke zorgplicht zou ik dat willen noemen. In mijn tijd van sociale ontwrichting ontbrak het mij aan kennis; hoe moet ik dat oplossen, aan tijd want de omstandigheden dwongen mij snel te handelen en aan geld, want ik had geen buffer, wel kosten en geen baan. 

Op het moment dat ik wel een baan kreeg in die periode kwam ik terecht bij werkgevers die een moraal vertegenwoordigden waar ik onder andere persoonlijke omstandigheden onmiddellijk afstand van zou hebben genomen en mijn arbeidsovereenkomst had opgezegd. Maar door de afhankelijkheid die er was op basis van onder andere de financiële noodzaak accepteerde ik hun gedrag. Gedrag dat ik probeerde te accepteren maar in volledige tegenstrijd was met waar ik als mens, vader en als vakman voor sta. Uiteindelijk heeft dat geleid tot de uitholling van mijn persoonlijkheid en werd er als een salami, elke dag een  klein plakje van mijn kern- persoonlijkheid afgesneden. Wat uiteindelijk heeft geleid tot vervreemding van mezelf en tot het in staat zijn van het verrichten van een handeling waarvan ik tot de dag van vandaag spijt is heb dat ik dat gedaan heb.

In die zin kan het iedereen overkomen, elk mens is in staat tot het uitvoeren van een gewelddadige handeling als de omstandigheden daar naar zijn. We zien het in de vorm van huiselijk geweld, oorlog en in criminele omstandigheden. Het geweld dat voortkomt uit een systeem van afhankelijkheden maakt het mogelijk dat  mensen aan zichzelf voorbij gaan en gaan handelen op een manier die in wezen volledig in tegenspraak is met dat waarvoor ze intrinsiek voor staan.

Ik pleit dan ook voor een arbeid-en zorgsysteem dat onderkend dat middelen ongelijk verdeeld zijn en dat ………..

En dat het omgekeerde dus ook waar is, dat wanneer we aandacht gaan besteden aan die aspecten binnen conflictsituaties. Zijn de genoemde middelen op een evenredige wijze over de partijen verdeeld? Binnen de relatie tussen overheid en burgers, binnen werknemers bij bedrijven, tussen mensen in een gezin en tussen landen.

Interessant ? Beluister ook de podcast met Willem Jan en Coen